Restauratie op basis van orgelarcheologie
Voor de start van een restauratie doen we minutieus onderzoek naar orgel, kas en onderdelen. Hoe hebben dingen gezeten, zijn er aanwijzingen te vinden, zoals een klein spijkergaatje of een verkleuring? Wat is de samenhang van alle onderdelen, wat voor inscripties zijn er te vinden? Dit detectivewerk koppelen we aan onze historische en muzikale kennis en combineren we met bestaand archiefonderzoek. Zo kunnen we herleiden hoe iets precies gezeten heeft. Deze informatie is de basis voor de restauratie en de beslissingen die we hierin nemen.
“Hoe groter het palet aan historische ervaring en kennis, hoe makkelijker het wordt om historische delen van het orgel te herkennen en in te delen."
Dienstbaar aan het monument
Het restaureren van een monumentaal instrument vraagt dat we ons dienstbaar opstellen. Restauratie is immers niet gericht op iets verbeteren of mooier maken naar je eigen smaak.
Met respect voor het instrument willen we de specifieke eigenschappen, het eigen klankidioom en de essentiële waarden van het instrument integraal handhaven of herstellen. Daarvoor gebruiken we voor ieder orgel ons inzicht en uitgebreide kennis en ervaring met allerlei historische orgeltypen.
"De klank is charismatisch, emotioneel en poëtisch. Door de restauratie van Flentrop heeft het orgel aan zeggingskracht gewonnen."
Materiaalkeuze met historisch uitgangspunt
De materiaalkeuze passen we zorgvuldig aan op het bestaande materiaal en de historische uitgangspunten. Zijn er in het instrument verschillende pijpen van verschillende orgelmakers en periodes? Dan bekijken we nauwkeurig hoe de materialen zijn gehamerd, gegoten, geschaafd of geschraapt. We onderzoeken de dikte, het dikteverloop, de oppervlaktebehandeling en de percentages van de samenstelling.
Door de materialen precies in beeld te brengen, kunnen we bepalen hoe we ze het beste kunnen restaureren. Bovendien gebruiken we deze kennis om in onze werkplaats zo dicht mogelijk bij het maakproces van de originele materialen komen. Daarom zijn we in 2008 bijvoorbeeld gestart met gieten op zand.
In Mölln zagen we dat de pijpen van Köster overdwars waren geschraapt en die van Scherer juist in de lengte. De pijpen van Stellwagen waren geschraapt met heel scherp, fijn schraapstaal, het gotische pijpwerk was grof gehamerd met grote, diepe hamerslagen en grof geschaafd in alle richtingen. Handig was dat dit inzicht in de materiaalkenmerken ons ook hielp om de pijpen waar geen inscriptie op stond, uit elkaar te houden. Uiteindelijk hebben we voor élke historische orgelmaker apart, in onze eigen werkplaats, het materiaal gefabriceerd zoals het toen gemaakt is. Zodat het echt in alle aspecten lijkt op en klinkt als het historische pijpwerk.
Aanpak Restauratie
Kijken en luisteren
Analyse en plan
Demontage
Herstel volgens plan
Remontage
Intonatie en klankafwerking
Uitvoeringsrichtlijn erkende restauratiekwaliteit
Bij al onze restauratieprojecten werken we met de uitvoeringsrichtlijn historische orgels van Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (URL 7010 van de ERM). Een richtlijn waar Flentrop actief aan heeft bijgedragen. Deze (internationaal) erkende methode borgt een goede opname van de bestaande toestand van het orgel. En zorgt voor zorgvuldige afwegingen bij restauratie; wanneer ga je conserveren, repareren of verbeteren? Ook een goede klimaatbeheersing hoort hierbij, voor het behoud van het orgel in de toekomst.
Contact
Op zoek naar een expert voor uw restauratieproject?
Wij denken graag met u mee.
Meer weten? Neem gerust contact met ons op.